معنی شاپور وراز - جستجوی لغت در جدول جو

شاپور وراز(وُ)

لغت نامه دهخدا

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

رازی، یکی از دو تن مقتدرترین نجبای ایران در زمان پادشاهی پیروز یزدگرد ساسانی، ایران سپاهبد و سپاهبد سواد در زمان پادشاهی قباد پسر پیروز، (فهرست ولف) : در زمان پیروز مقتدرترین نجبای ایران دو تن بودند، یکی زرمهر یاسوخرا از خانوادۀ بزرگ قارن، که اصلاً شیرازی و حکمران ایالت سکستان بود و لقب هزارفت داشت، دیگر شاپور، که از مردم ری و خاندان مشهور مهران بود، لازار فرپی حکایت می کند که این دو سردار با لشکر بسیار در ایبری و ارمنستان بجنگ مشغول بودند و همین که خبر مرگ پیروز به آنان رسید معجلاً به تیسفون شتافتند، تا نفوذ خود را در انتخاب پادشاه جدید بکار برند، بلاش برادر پیروز انتخاب شد و در زمان سلطنت این پادشاه فرمانروای حقیقی ایران زرمهر بود، (ایران در زمان ساسانیان ص 317 و 318) در سالهای نخستین سلطنت قباد، زرمهر (سوخرا) کماکان مرتبت خود را حفظ کرد و حائز مقام نخستین در میان اشراف بود، اما قباد پیوسته در دل داشت که خود را از تسلط و استیلای این مرد جاه طلب و خطرناک نجات دهد، پس رقابتی را که در میان زرمهر و شاپور مهران افتاده بود مغتنم شمرد، شاپور را، که در این وقت منصب ایران سپاهبذ داشت (طبری)، و در عین حال سپاهبذ ناحیۀ سواد نیز بود (نهایه)، در نهان با خود یار کرد و زرمهر رابهلاکت رسانید، این واقعه در سرتاسر کشور شهرت عظیم یافت و مبداء ضرب المثلی شد به این عبارت ’باد سوخرا از وزیدن فرو ماند و بادی از جانب مهران وزیدن گرفت’، (طبری ص 885)، یا بنا بر روایت نهایه: ’آتش سوخرا فرو مرد وباد شاپور وزید، ’ (نهایه ص 226)، با وجود این در تاریخ ذکری از این شاپور مهران نیست، گویا پس از رقیب خود دیری نزیسته است، (ایران در زمان ساسانیان صص 360- 361)، و رجوع به شاپوربن بهرام شود:
چو شاپور رازی بیاید ز جای
بدرّد دل بدکنش سوفرای،
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 2291)،
به نزدیک شاپور رازی شود
بر آواز نخچیر بازی شود،
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 2291)،
چو برخواند آن نامۀ کیقباد
بخندید شاپور مهرگ نژاد،
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 2291)،
چو بنشست شاپور با سوفرای
فراوان زدند از بد و نیک رای
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج 8 ص 2292)،
و داستان عاقبت زرمهر (سوخرا) در شاهنامۀ فردوسی به این شرح آمده است:
چو بشنید شاپور پایش ببست
بزد نای رویین و خود بر نشست
بیاوردش از پارس پیش قباد
قباد از گذشته نکرد ایچ یاد
بفرمود کو را بزندان برند
بنزدیک ناهوشمندان برند
ز شیراز فرمود تا هر چه بود
زرنج وز گنج وز کشت و درود
بتازید یکسر سوی طیسفون
سپارد بگنجور او رهنمون،
فردوسی (شاهنامه ج 8 ص 2293 ابیات 99ببعد)

لغت نامه دهخدا